Hiện nay, các tác phẩm viết như bài báo khoa học, hình vẽ, biểu đồ, v.v. được tạo bởi các ứng dụng AI gần như trở thành thực tế hằng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng AI để tạo ra các tác phẩm này gây ra một số vấn đề trong việc xác định tác giả của tác phẩm.

Ví dụ như: một bài báo khoa học được tạo bởi một chương trình máy tính sử dụng AI có thể chứa những nghiên cứu, số liệu và phân tích mới nhất từ các nguồn tin đã công bố. Tuy nhiên, việc xác định tác giả của bài báo này có thể trở nên khó khăn vì không ai cụ thể có thể chứng minh rằng họ là tác giả của bài báo đó. Tương tự, một hình vẽ hoặc biểu đồ được tạo bởi một chương trình máy tính sử dụng AI cũng có thể chứa những thông tin mới nhất và chính xác nhất từ các nguồn dữ liệu. Tuy nhiên, việc tác giả của các tác phẩm đó có phải là AI hay là người sử dụng AI vẫn là một vấn đề làm các bên liên quan đau đầu.

Thực tiễn pháp lý

Trong pháp luật của nhiều nước bao gồm Việt Nam, chưa có quy định rõ ràng về việc xác định tác giả của tác phẩm được tạo bởi AI. Ví dụ, trong vụ kiện của nhà văn Andrew S. Cabasso chống lại Google về việc sử dụng tác phẩm của họ trong bộ máy tìm kiếm Google, tòa án phán quyết rằng AI không có thể được coi là tác giả theo pháp luật Mỹ và quyền sáng tạo không có thể được gán cho AI. Tuy nhiên, trường hợp này chỉ là một trong số ít vụ kiện liên quan đến tác giả AI và vẫn còn nhiều thắc mắc chưa được giải quyết. Do đó, cần có những quy định rõ ràng hơn để giải quyết vấn đề này trong tương lai.

Thực tiễn kinh doanh

Hiện nay, các công ty (người) sản xuất ứng dụng AI đang được coi là tác giả của các tác phẩm được tạo bởi chúng. Ví dụ, năm 2018, công ty sản xuất phần mềm AI OpenAI đã tạo ra một bộ sưu tập hình vẽ do AI sáng tạo, và công ty đã được coi là tác giả của tác phẩm.

Trong khi sử dụng công nghệ AI đang trở nên phổ biến hơn, các chuyên gia pháp lý đang tranh luận về việc xác định tác giả của các tác phẩm được tạo bởi AI. Một số người cho rằng AI là tác giả chính vì nó là nguồn gốc của sáng tạo, trong khi đó, một số người khác cho rằng tác giả là người sử dụng AI vì họ là những người quyết định sử dụng AI để tạo ra tác phẩm.

Năm 2018, một tác phẩm nghệ thuật được tạo bởi AI đã được bán với giá 1,2 triệu đô la tại một cuộc đấu giá tại Paris. Tuy nhiên, câu hỏi về tác giả của tác phẩm đã được tranh luận vì một số người cho rằng AI là tác giả chính của tác phẩm, trong khi đó, một số người khác cho rằng tác giả là người sử dụng AI vì họ là những người đã quyết định dùng AI để tạo ra tác phẩm.

Trong lĩnh vực xuất bản báo chí

Tạp chí khoa học và nhà xuất bản đã từ lâu cho rằng, tác giả của một bài báo khoa học phải là một con người có tư duy và ý tưởng riêng, và không thể là một AI. Điều này được minh chứng bởi việc hầu hết các tạp chí khoa học và nhà xuất bản đều yêu cầu tác giả phải là một con người và không chấp nhận các bài báo được viết bởi AI.

Trong năm 2018, một bài báo được viết bởi AI đã được gửi đến tạp chí Nature, nhưng bài báo đó đã bị từ chối vì nó không đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tác giả. Cũng như vậy, trong năm 2019, một bài báo khoa học được tạo bởi AI đã được gửi đến tạp chí Science, nhưng bài báo đó cũng đã bị từ chối vì lý do tương tự.

Do đó, có thể thấy rõ rằng trong thực tiễn, các tạp chí khoa học và nhà xuất bản đều chấp nhận rằng tác giả của một bài báo khoa học phải là một con người thực thụ.

Kết luận

Tóm lại, hiện nay, AI không thể được coi là tác giả cả từ góc độ pháp lý và thực tiễn kinh doanh. Chỉ có người sử dụng AI mới có thể được coi là tác giả của các tác phẩm được tạo bởi chúng. Tuy nhiên, AI vẫn là một công cụ quan trọng trong việc tạo ra các tác phẩm độc đáo và giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển các tác phẩm trong tương lai.